راهنمای بازدید از مسجد جامع نوش آباد آران و بیدگل

نوش‌ آباد نام یکی از شهرستان های آران و بیدگل در استان اصفهان است که در 14 کیلومتری شمال کاشان واقع شده ‌است. بیش از 150 اثر تاریخی در منطقه نوش ‌آباد واقع شده است که نیمی از آن در داخل بافت و نیمی دیگر در کویر این منطقه هستند. شهر زیرزمینی نوش آباد و مسجد جامع از مهمترین آثار تاریخی این شهر محسوب می شوند. قدمت این مسجد تاریخی به دوره پیش از اسلام باز می گردد.

بر طبق بعضی از منابع، این مکان در روزگاران قدیم یک آتشکده بوده و با ورود اسلام به ایران، تبدیل به مسجد شده است. در زمان سلجوقیان بنایی جدید بر این مسجد تاریخی ساخته شد. مسجد جامع نوش آباد با دو ایوان شمالی و جنوبی و شبستانی وسیع که با کاربندی ‌های معماری سنتی مزین گشته، در دوران صفویه احداث شده است. همچنین شایان ذکر است که آب انبار، ساباط و امامزاده اسحاق نیز در جوار این مسجد قرار دارند.

مسجد جامع نوش آباد شامل یک صحن بزرگ و دو ایوان با ارتفاع زیاد در جبهه های شمالی و جنوبی و یک شبستان بزرگ در جبهه شرقی می باشد. شبستان زمستانی كه تنها شبستان فعلی مسجد است، سقف‌ هایی آجری و به صورت طاق و چشمه دارد. در پشت ایوان شمالی مسجد جامع، رواقی قرار دارد و بعد از آن محوطه ای وجود دارد كه به صورت زمین است. مسجد جامع نوش آباد دارای سه جفت درب چوبی کنده کاری شده است که جدیدترین آنها دارای کتیبه ای متعلق به قرن 12 هجری قمری می باشد.

این مسجد دارای دو ورودی اصلی است که در اضلاع جنوب ‌شرقی و جنوب ‌غربی واقع شده اند. ورودی جنوب غربی در مقابل امامزاده اسحق ساخته شده است. ورودی فلزی جدیدی اخیراً در ضلع شمال غربی و روبروی آب انبار در این بنا ساخته شده است.

مناره ای آجری در گوشه شمال غربی مسجد قرار دارد که با توجه به نوع آجر چینی می توان آن را از آثار دوره سلجوقیان دانست. مناره زیبای این مسجد آجری بوده و بر بدنه آن عبارت العلم عندالله به خط معقلی و آجری نوشته شده است. در كتیبه زیر مناره كه آجری است، به صورت مثلث و با طرح و خط بسیار زیبایی نام های خلفای راشدین نوشته شده است. به ترتیب روی یكی از آجرها نام حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) و روی یک آجر نام ابوبكر و روی آجری دیگر نام عمر و عثمان با هم روی خشت آجر حک و سپس آجر پخته شده است. این آجرها به صورت هفت و هشت در مجاورت یكدیگر و به صورت تكراری نصب شده و تعداد كل آن هشت آجر می باشد كه به تدریج از بین رفته اند.