آشنایی با مجموعه تاریخی قاضی آران و بیدگل

مجموعه تاریخی قاضی آران و بیدگل مجموعه ای از بناهای تاریخی بی نظیر است. شامل مسجد جامع، بقعه متبرکه پنج امام زاده، آب انبار، بازارچه شرقی، حسینیه، مهدیه، بازارچه غربی، مسجد ملا علی و همچنین خانه علمای خاندان عاملی آرانی که غیر از مسجد جامع که قدمتی بیش از سایر ابنیه ها دارد. اکثر بناهای این مجموعه با ارزش در دوران های صفوی و زندیه و قاجاریه بنا شده اند. مسجد جامع این مجموعه که قدمت آن به قرنهای اولیه اسلامی مربوط میشود در دوران صفویه و به دستور شاه طهماسب اول صفوی ساخته شد. سردر و ایوان های رفیع، شبستان های بلند و وسیع تابستانی و زمستانی، طبقات فوقانی و تحتانی این مسجد زیبایی به خصوصی دارند. در سردر ورودی و شبستان تابستانی مسجد کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق که از دوران های صفوی، زندیه و اوایل قاجار هستند وجود دارند.

مجموعه تاریخی قاضی در آران و در 10 کیلومتری شمال کاشان واقع شده است و مجموعه ای از ابنیه و ساختمان های مربوط به دوران های مختلف اسلامی نیز اطراف آن به چشم می خورد. بنای مسجد دارای دو طبقه تحتانی و فوقانی می باشد که طبقه تحتانی آن، همکف با زمین کوچه بوده و عبارت است از شبستانی وسیع که چیزی حدود هشتاد پایه و ستون های خشتی قطور دارد. طبقه فوقانی چندین پله از سطح کوچه بالاتر می باشد و دارای صحن چهار ایوانی قدیم و شبستان های زمستانی و بناهای سرپوشیده بهاری و مهتابی و تابستانی می باشد.

قدیمی ترین بخش این مجموعه شبستان تابستانی آن است که سقف آن به صورت طاق چشمه و چهار بخشی می باشد. شبستان تابستانی در طبقه پایینی و در مجاورت صحن اصلی است و حدود 3 پله از سطح گذر و 6 پله از سطح معبر مربوطه پایین تر قرار گرفته است. یکی از ورودی های مسجد که مجاور گذر می باشد در جانب شمال شرقی شبستان نامبرده است و کتیبه گچی به خط نسخ عالی و یادگاری از ابوالقاسم کاشانی در زمان فتح علیشاه قاجار و مورخ به سال 1238 است. در اطراف کتیبه مذکور حاشیه ای با گل و بوته قرار دارد. در جبهه غربی صحن اصلی اخیرا بنایی به نام مهدیه و با الهام از معماری سنتی شکل گرفته و در ضلع جنوبی مهدیه ساختمان امامزاده مجموعه ای به نام پنج امامزاده واقع شده است که از فرزندان حضرت امام محمد باقر (ع) است.