نگاهی بر کاروانسرای مرنجاب آران و بیدگل

کاروانسرای مرنجاب آران و بیدگل یک بنای تاریخی در استان اصفهان بوده که در سال 1012 هجری قمری به دستور شاه عباس اول بنا شده است. یکی از انشعاب های راه تاریخی ابریشم از طریق ری و کویر مرکزی از آران و بیدگل به کاشان رد میشد و به اصفهان و یزد مرتبط می گردید. گاهی نیز کاروان های تجاری و زوار مشهد مقدس در این مسیر مورد دستبرد راهزنان قرار می گرفتند. تا اینکه این کاروانسرا ساخته شد و مامورین محافظ در آن مستقر شدند. در نتیجه اطراق و اقامت کاروانیان و مسافرین و زوار خراسان در فاصله 50 کیلومتری شمال آران و بید گل و در مجاورت دریاچه نمک و در نقطه ای که مرنجاب نام داشت میسر شد.
این کاروانسرای مجهز و کم نظیر با استفاده از آجر ساخته شده و برای تامین آب مورد نیاز افرادی که در آن سکونت داشتند، قناتی نیز در مجاورت کاروانسرا حفر شد که هنوز هم دایر است و از آن استفاده می شود. این کاروانسرا سالیانی دراز مامن و اطراقگاه کاروانهای بازرگانی و مسافرین زوار حضرت امام رضا (ع) بوده است و در طول تاریخ بسیار مفید واقع شده است.

پس از اینکه در دوران سلطنت قاجاریه تهران به عنوان پایتخت انتخاب شد و اصفهان دیگر پایتخت نبود و احداث راههای جدیدی بین تهران و قم و کاشان صورت گرفت، این راه قدیمی از رونق افتاد و کاروانسرای مرنجاب نیز متروکه و توسط افراد محلی به دامداری تبدیل گشت. اما در سال های اخیر، کاروانسرای مرنجاب توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در طرح پردیسان قرار گرفت و تعمیر و مرمت شد تا از آن به عنوان یک اقامتگاه گردشگری کویری استفاده شود. کاروانسرای مرنجاب از نظر معماری وضعیت طبیعت اطراف و چشم انداز بسیار زیبا و کم نظیر که به کویر و بخصوص دریاچه نمک دارد یکی از جاذبه های بسیار محبوب گردشگری استان اصفهان است.

امروزه کاروانسرای مرنجاب برای افرادی که در زمینه آفرود و کویرنوردی فعالیت میکنند بسیار شناخته شده است. چرا در در مسیر اصلی کویر مرنجاب قرار دارد. گروه های آفرودی با ماشین های مجهز دو دیفرانسیل (که بیشتر آنها ماشین های بسیار قدرتمند سوزوکی ویتارا هستند) بعد از شهرستان قم و از مسیر آب شیرین، خود را به کاروانسرای مرنجاب میرسانند. سپس کمی در این محل استراحت کرده و بعد از آن به سمت رمل های کویری حرکت میکنند. به همین دلیل این کاروانسرا امروزه محلی برای قرارهای گروه های آفرودی محسوب میشود.

کاروانسرای مرنجاب آران و بیدگل در ارتفاع 810 متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است. مرنجاب جزو دهستان کویرات شهرستان آران و بیدگل بوده و در 50 کیلومتری شمال شرق مرکز این شهرستان واقع شده است و سالانه گردشگران زیادی را به سمت خول جلب می کند.