معرفی قلعه تاریخی قهقهه مشگین شهر

1399/12/13

قلعه تاریخی قهقهه در میان روستای قره آغاج کلان و روستای گنچویه، در بخش مرادلو از مشگین شهر است. بر طبق بررسی هایی که صورت گرفته، قدمت این بنا به دوران قبل از اسلام برمیگردد و گفته میشود که قلعه قهقهه از اهمیت بالایی به خصوص در دوران بابک و همچنین صفویان برخوردار بوده است. این قلعه تا سالیان زیادی به عنوان خزانه سلطنتی بوده و همچنین از آن به عنوان زندان نیز استفاده میشده است.

قلعه ی تاریخی و زیبای قهقهه که در 85 کیلومتری شمال شرق مشگین شهر در استان اردبیل قرار دارد، یک بنای تاریخی کم نظیر و مشهور است که یک جاذبه گردشگری بسیار محبوب به حساب میاید. نام این قلعه در زبان ترکی "قاه قاه قالاسی" بوده که در زبان فارسی همان قلعه ی قهقهه است. از آنجایی که در طول تاریخ اشخاص مهم و سیاسی نظیر شاهزادگان عصر صفوی و دیگر افراد سایر دوره ها در این قلعه زندانی میشدند، این قلعه از شهرت بالایی برخوردار است.

قلعه ی قهقهه یک قلعه ی دست نیاقتنی و بسیار ایمن و محکم بوده است که امکانات طبیعی موجود در آن که دستخوش تغییرات کمی توسط انسان ها شده، باعث این قضیه شده است. به همین دلیل بهترین مکان برای نگهداری و محافظت از جواهرات سلطنتی شاه بوده و همچنین مکانی مناسب و امن برای حبس افراد مهم و شورشیان نیز بوده است.

معروف ترین زندانی که در این قلعه حبس شده، اسماعیل میرزا، یعنی فرزند شاه طهماسب یکم صفوی است. او در حقیقت همان شاه اسماعیل دوم و پسر ارشد شاه طهماسب یکم میباشد که سرکرده و سلطان قزلباش‌ ها بوده است. شاه اسماعیل دوم در جنگجویی و شجاعت شهرت زیادی داشته است و در میدان مبارزه، شمشیر زنی بی پروا بود. ولی به دلیل دخالت زیاد در امور سلطنت پدرش شاه طهماسب، و سرپیچی از دستورات شاه، وی را دستگیر کردند و به مدت نوزده سال در این قلعه حبس شد. تا اینکه پدر وی درگذشت و همین باعث رهایی او از این قلعه شد. سپس او بر مسند قدرت نشست و تاج و تخت شاهی را به دست آورد.

از آنجایی که قلعه ی قهقهه در منطقه ای کوهستانی واقع شده است، دارای آب و هوای بسیار سرد در زمستان و آب و هوای معتدل و دلنشین در فصل تابستان است. بهترین زمان برای سفر به این منطقه، فصل بهار تا اواسط اردیبهشت ماه است. این قلعه بر روی تپه ای سنگی با ارتفاع سیصد متر بنا شده و همچنین حصاری نیز در اطراف آن ساخته شده که باعث میشود غیر قابل نفوذ باشد.

بخش جنوبی قلعه قهقهه، مرتفع ترین بخش آن است. همچنین آثاری از یک ساختمان تخریب شده نیز در قلعه دیده میشود که به احتمال زیاد محل نگهبانی از قلعه بوده است. همچنین در ساخت قلعه از ملات گچ و آهک و آجر استفاده شده است. قلعه قهقهه سه دیوار دارد که حصار چهارم آن به عنوان زندان بوده است. زندان در انتهای قسمت شرقی قلعه قرار داشته و همجوار دره ای 80 متری است. قلعه ی تاریخی قهقهه در سال 1381 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.