معرفی مسجد جامع گلپایگان

1400/2/11

مسجد جامع گلپایگان به دستور (ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بابا عبدالملک) معروف به "ابونصر" بنا شد، نام وی در یکی از کتیبه هایی که در این مسجد یافت شده، وجود دارد.

گلپایگان از شهر های تاریخی و کهن استان اصفهان است که قدمت بسیار طولانی دارد. مسجد جامع گلپایگان از بناهای تاریخی معروف ایران است که احداث آن مربوط به دوره سلجوقیان می باشد. در حقیقت این مسجد بر روی یک آتشکده ساسانی بنا گردیده است. مسجد جامع گلپایگان در دوره حکومت ابوشجاع محمد بن ملکشاه سلجوقی ساخته شد و در طول تاریخ چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. این مسجد از قدیمی ترین مسجد های ایران است و به همین سبب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.

مسجد جامع گلپایگان در خیابانی به همین نام، یعنی خیابان مسجد جامع واقع شده. این مسجد به دستور "ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بابا عبدالملک" معروف به "ابونصر" بنا شد، نام وی در یکی از کتیبه هایی که در این مسجد یافت شده، نوشته شده است. همچنین نام معمار نیز در کتیبه ها نوشته شده که "ابوعمر بن محمد قزوینی" است. مسجد جامع گلپایگان در مرداد ماه سال 1312 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به شماره 191 به ثبت رسید.

مسجد جامع کاملا از آجر بنا شده است و فقط پی آن از سنگ می باشد. همچنین برخی قسمت هایی که بعدا ساخته شده اند دارای کاشی کاری نیز می باشند. این مسجد دارای صحن و شبستانی بسیار بزرگ بوده و همچنین گنبد آن نیز از آجر بنا شده است. این مسجد در زمان حکومت شاه محمد بن ملکشاه سلجوقی ساخته شده است. کتیبه های آجری و تزئینات زیبای دوره ی سلجوقی در تمامی بخش های این مسجد به چشم میخورند. نام "محمد بن ملکشاه" در کتیبه های این مسجد ذکر شده است.

مساحت کلی مسجد جامع گلپایگان چیزی حدود 1600 متر مربع بوده و همچنین گنبد آن نیز 22 متر ارتفاع دارد. ابعاد گنبد نیز از داخل 12 در 12 متر می باشد. از آنجایی که این مسجد بیش از نهصد سال قدمت دارد، در طول تاریخ آسیب های فراوانی دیده است که همین امر باعث شده چندین بار مورد بازسازی و مرمت قرار بگیرد. این مسجد تاریخی از حدود سی سال پیش محل برگزاری نماز جمعه شهرستان گلپایگان بوده و از آنجایی که فضای داخلی کم و نمازگزاران زیاد بودند، به ناچار از صحن و حیاط مسجد نیز برای نماز استفاده می شده. به همین دلیل برای در امان بودن نمازگزاران از سرما و باد و باران زمستان، و گرمای هوا در تابستان، همواره قسمت جلوی نما و تک ایوان مسجد با داربست و چادرهای محافظ پوشانده می‌شد، تا جایی که نمای زیبای این مسجد به چشم نمی خورد.