تاریخچه ای مختصر از حمام نوبر تبریز

تاریخچه ای مختصر از حمام نوبر تبریز

یکی از بارزترین آثار معماری ایران از اواسط دوران قاجار، حمام نوبر است. این بنای باستانی با زیربنای 696 متر مربع در قلب شهر تبریز واقع شده است. این بنا در آذرماه ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و پس از بازسازی و مرمت، مدتی حمام تاریخی نوبر به عنوان سفره خانه شهریار مورد استفاده قرار گرفت.

یکی از بارزترین آثار معماری ایران از اواسط دوران قاجار، حمام نوبر است. این بنای باستانی با زیربنای 696 متر مربع در قلب شهر تبریز واقع شده است. این بنا در آذرماه ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و پس از بازسازی و مرمت، مدتی حمام تاریخی نوبر به عنوان سفره خانه شهریار مورد استفاده قرار گرفت. در دوره ایلخانان، حمام‌های زیادی در تبریز و سایر شهرهای مجاور ساخته شد، مانند سایر فعالیت‌های معماری عام المنفعه. اما بناهای بسیاری از این حمام ها به دلیل رطوبت و گرمای زیاد و همچنین زلزله ویرانگر و حوادث تاریخی شهر تبریز در دوره های مختلف تخریب شد. لازم به ذکر است که حمام ها بیشتر در کنار کاروانسراها و اطراف دروازه شهر قبل و در دوره ایلخانی قرار داشته اند. به احتمال زیاد حمام ها نیز به شیوه قبلی پس از زلزله ویرانگر سال 1194 هجری قمری که منجر به تخریب اکثر بناهای اصلی شد، در نزدیکی دروازه های تبریز ساخته شده است. بارو جدیدی در اطراف تبریز ساخته شد که طبق اسناد تاریخی بین 8 تا 12 دروازه داشت. در نتیجه حمام نوبر یکی از این نمونه‌های تاریخی است و حمام‌های قدیمی تبریز تماماً به دوره قاجار بازمی‌گردد. قدمت این حمام بر اساس اطلاعات به دست آمده 140 سال است.

 

به عنوان مثال در نقشه ای از تبریز که قبل از سال 1243 هجری قمری ایجاد شده است، محل این حمام در نزدیکی دروازه نوبر مشخص شده است و در نقشه دارالسلطنه تبریز، یکی از دقیق ترین نقشه های تبریز و مربوط به سال 1297 هجری قمری، این بنا مشخص شده است، مستند به عنوان حمام وزیر. بعدها با رشد تبریز و تخریب دروازه قدیمی، بنای حمام نوبر به مرکز شهر منتقل شد. بالاکاظم معمار سازنده این حمام از اهالی قره آغاج است. سربینه و گرمخانه دو جزء اصلی حمام نوبر هستند. سربینه که به رختکن حمام نیز معروف است، اتاقی بزرگ با پایه ای هشت ضلعی است که قسمت مرکزی آن طاقدار است و گنبد آن را هشت ستون سنگی نگه می دارند. علاوه بر این، یک حوض هشت ضلعی وجود دارد که توسط سکوهایی در مرکز این منطقه احاطه شده است.

 

در کنار سرستون‌ها و ستون‌های سنگی سربینه، استفاده و ترکیب آجر و کاشی، پوشش مناسب حمام، کتیبه‌های زیبای مصور سردر و طاق و گنبد بزرگ در بخش گرمخانه، این بناهای تاریخی بوده است. جلوه ای منحصر به فرد داده است. سالن اصلی حمام دارای چهار ستون سنگی در مرکز و یک ستون بزرگ در مرکز است. با تنظیم زاویه حرکت در وسط این سرویس بهداشتی که پایه ای مستطیلی دارد به خانه متصل می شود. این گلخانه همچنین شامل یک اتاقک مرکزی با پی مربع و چهار ستون هشت ضلعی است. اتاق‌های گلخانه‌ای دیگر این منطقه را احاطه کرده‌اند، اگرچه شکل اصلی آنها به دلیل بازسازی‌های بعدی ناشناخته است.

 

 

ضلع شمالی گلخانه به احتمال زیاد محل نگهداری گنج ها بوده است. حمام امروز هم پشت این بخش پابرجاست. دو ورودی به ساختمان حمام از خیابان های اطراف وجود دارد. ورودی اصلی به یک راهرو طولانی منتهی می شود. همچنین بد نیست مطالعه ای هم درباره دیگر حمام های تاریخی ایران داشته باشید، مثلا حمام شاه عباس گندمان و حمام سیدآباد اردبیل.

 

مطالب مشابه

اقامتگاه های قابل اجاره در این منطقه

نمایش بیشتر
آگهی ویژه
آپارتمان دوخوابه شادی (تبریز)
آپارتمان دوخوابه شادی (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز , نصر

آپارتمان مبله (روزانه و...، شهری

100 متر، 2 خواب، تا 10 مهمان

(1 نظر)

وسط هفته: 1,540,000
آخر هفته: 1,980,000
تعطیلات: 1,980,000
نوروز: 2,530,000 تومان
آگهی ویژه
سوئیت یکخوابه  شادی (تبریز)
سوئیت یکخوابه شادی (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

سوئیت، شهری

85 متر، 1 خواب، تا 8 مهمان

(1 نظر)

وسط هفته: 1,540,000
آخر هفته: 1,760,000
تعطیلات: 1,760,000
نوروز: 1,870,000 تومان
هتل آپارتمان امیران، سوئیت دو خوابه 4 تخته (تبریز)
هتل آپارتمان امیران، سوئیت دو خوابه 4 تخته (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

هتل، شهری

80 متر، 2 خواب، تا 5 مهمان

(2 نظر)
میهمان نواز

وسط هفته: 1,490,000
آخر هفته: 1,430,000
تعطیلات: 2,750,000
نوروز: 2,750,000 تومان
کلبه استخردار گلستان (تبریز، سردرود)
کلبه استخردار گلستان (تبریز، سردرود)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

کلبه، شهری، لوکس

250 متر، 3 خواب، تا 12 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 4,400,000
آخر هفته: 4,950,000
تعطیلات: 5,500,000
نوروز: 6,050,000 تومان
هتل آپارتمان امیران، سوئیت سه خوابه 8 تخته (تبریز)
هتل آپارتمان امیران، سوئیت سه خوابه 8 تخته (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

هتل، شهری

180 متر، 3 خواب، تا 10 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 2,420,000
آخر هفته: 2,420,000
تعطیلات: 4,400,000
نوروز: 4,400,000 تومان
هتل آپارتمان نوبر، اتاق های 3 نفره (تبریز)
هتل آپارتمان نوبر، اتاق های 3 نفره (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

هتل، شهری

75 متر، 1 خواب، تا 4 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 1,580,000
آخر هفته: 1,580,000
تعطیلات: 1,670,000
نوروز: 1,760,000 تومان
ویلا لاکچری دوخوابه استخردار آرپادسی (تبریز)
ویلا لاکچری دوخوابه استخردار آرپادسی (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

ویلا، جنگلی، لوکس

200 متر، 2 خواب، تا 10 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 5,500,000
آخر هفته: 6,050,000
تعطیلات: 6,600,000
نوروز: 6,600,000 تومان
آپارتمان یکخوابه طلا (تبریز)
آپارتمان یکخوابه طلا (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

آپارتمان مبله (روزانه و...، شهری

90 متر، 1 خواب، تا 5 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 2,200,000
آخر هفته: 2,420,000
تعطیلات: 2,420,000
نوروز: 2,420,000 تومان
آپارتمان دوخوابه شایان (تبریز)
آپارتمان دوخوابه شایان (تبریز)

آذربایجان شرقی , تبریز ,...

آپارتمان مبله (روزانه و...، شهری

110 متر، 2 خواب، تا 15 مهمان

(1 نظر)
میهمان دوست

وسط هفته: 1,980,000
آخر هفته: 2,310,000
تعطیلات: 2,530,000
نوروز: 2,310,000 تومان