آشنایی با موزه ثبت احوال تهران

موزه ثبت احوال تهران که در حقیقت همان ساختمان گنجینه اسناد هویتی مفاخر کشور است در زمان پایان حکومت قاجار و آغاز حکومت پهلوی در محله حسن آباد تهران، به مساحت 780 متر در دو طبقه بنا شد. موزه ثبت احوال تهران حدود صد سال قدمت داشته و ساختمانی تاریخی است. بر طبق چیزی که در سند رسمی ملک به ثبت رسیده، گنجینه اسناد هویتی مفاخر کشور، یک باب عمارت شامل اندرونی و بیرونی و باغ به نمره 3162 واقع در تهران ناحیه سوم حسن آباد خیابان سپه روبروی باستیون انتقالی از صمت الملوک خانم و قمر خانم مبشر و عزت خانم مبشر و احمد میرزا دولتشاهی و محمد علی میرزا دولتشاهی قیم عباس میرزا صغیر بوده که در سال 1313 هجری شمسی به نام اداره احصاییه و سجل احوال ثبت شده است. اداره ثبت احوال از نخستین ارگان های نظام آماری ایران به روش مدرن است، از همین رو نام این اداره نیز به اداره احصاییه و سجل احوال تغییر یافت.

ده ها موزه دیگر نیز در تهران وجود دارند که از بین آنها موزه صلح و موزه خودرو کاخ نیاوران را می توان مثال زد.

تاسیس ثبت احوال در ایران، به پیشنهاد نصرت الدوله، وزیر دادگستری در دستور کار هیات وزیران قرار گرفت و از تاریخ سوم دی ماه سال 1297 خورشیدی که اولین شناسنامه سندی مشتمل بر 41 ماده در هیات مذکور به تصویب رسید یک فرد ایرانی به نام فاطمه ایرانی سند خورد، سنت شناسنامه دار شدن یا به قول معروف سجل دار شدن در ایران از آن زمان آغاز شد و در واقع مردم دارای هویت شدند. بنای مورخ ثبت احوال تهران را یک معمار ایرانی به سبک اروپایی ساخته است. این ساختمان دارای دو ایوان سراسری بوده که در دو ضلع شرقی و غربی ساختمان امتداد یافته و ستون های آن یادآور معماری پیش از اسلام و تلفیق آن با طرح های معماری نوین می باشد.

آنچه در این بنا بیش از همه چشم نوازی می ‎کند نوع پوشش فوقانی بام ساختمان، شیروانی و سقف زیرزمین است که از جنس آجر بوده و در شکل ها و فرم های مختلف جنبه تزیینی به بنا داده است. گچبری‎های بکار رفته در بخش‎های داخلی و خارجی، کاشی کاری طبقه زیرین و سنگ های حکاکی استفاده شده در قسمت بیرونی ساختمان، از دیگر جنبه های هنری و تزیینی موزه ثبت احوال محسوب می شوند.